ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင် ကင်ဆာရောဂါ ခံစားနေရမှန်း သိလျက်နှင့် စစ်ကောင်စီက မတရား ပုဒ်မများဖြင့် ထောင်ဒဏ်နှစ်ရှည်ချမှတ်သည့်အပြင် လုံလောက်သော ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု မပေးခဲ့၍ ကွယ်လွန်ရဟု NUG က ကြေညာ
ရန်ကုန်၊ အောက်တိုဘာ ၇
အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်-NLD ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ၊ မန္တလေးတိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင် ကင်ဆာရောဂါ ခံစားနေရမှန်း သိလျက်နှင့် စစ်ကောင်စီက မတရားပုဒ်မများဖြင့် ထောင်ဒဏ်နှစ်ရှည်ချမှတ်သည့်အပြင် လုံလောက်သော ကျန်းမာ ရေးစောင့်ရှောက်မှု မပေးခဲ့၍ ကွယ်လွန်ခဲ့ရကြောင်း အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ-NUG က ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်သည်။
ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင်သည် ဒီမိုကရေစီအရေးနှင့် စစ်အာဏာရှင်စနစ်တိုက်ဖျက်ရေးတွင် ပြည်သူနှင့်အတူ၊ အခြားသောဒီမိုကရေစီအင်အားစုများနှင့်အတူ စွမ်းစွမ်းတမံဆောင်ရွက်လျက်ရှိ သည့် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ကို စတင်ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်သည့်ကာလမှစ၍ ကွယ်လွန်ချိန် အထိ ဒီမိုကရေစီရေးလှုပ်ရှားမှု ခရီးလမ်းတလျောက် တစိုက်မတ်မတ်ဖြင့် ဦးဆောင်ပါဝင်ခဲ့မှုကြောင့် စစ်အာဏာရှင်အဆက်ဆက်၏ ဖမ်းဆီးအကျဉ်းချခြင်းကို ခံခဲ့ရသည့်အပြင် ၂၀၂၁ခုနှစ် အာဏာသိမ်း ဖြစ်စဉ်တွင်လည်း မတရားသည့် ပုဒ်မအမျိုးမျိုးတပ်၍ နှစ်ရှည်ထောင်ဒဏ်(၂၉)နှစ်အထိ ချမှတ်ခြင်း ခံခဲ့ရကြောင်း၊ ကင်ဆာရောဂါခံစားနေမှန်း သိလျက်နှင့် ရောဂါအခြေအနေနှင့် ကိုက်ညီသော လုံလောက် သည့် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုများမရရှိဘဲ အကျဉ်းထောင်အတွင်း ပြင်းထန်စွာထိခိုက်ခံစားခဲ့ရပြီး ကွယ်လွန်သွားခဲ့ရသော နိုင်ငံ ရေးသမားကောင်းတစ်ဦး ဖြစ်ကြောင်း NUG က ကြေညာသည်။
အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်၏ ခက်ခဲကြမ်းတမ်းလှသည့် ဒီမိုကရေစီခရီးကြမ်းတလျှောက် တွင် ပြည်သူများနှင့်အတူ မားမားမတ်မတ်ရပ်တည်၍ ဦးစီးဦးဆောင်ပြုကာ ပါတီတွင်းညီညွတ်ရေး၊ ပါတီပြင်ပညီညွတ်ရေးနှင့် ဒီမိုကရေစီအင်အားစုများအကြား ညီညွတ်ရေးကိုပါ တည်ဆောက်နိုင်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည့် ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးလည်းဖြစ်ခဲ့ကြောင်း၊ ထို့ပြင် ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ် ရွေးကောက်ပွဲမှ စပြီး ၄ ကြိမ်တိုင်တိုင် အနိုင်ရရှိခဲ့သည့် ပြည်သူ့ကိုယ်စားလှယ်ကောင်းတစ်ဦးဖြစ်ရုံသာမက ရွေး ကောက်ပွဲ အောင်နိုင်ရေး ခရီးစဉ်များ၊ စည်းရုံးရေးခရီးစဉ်များကိုလည်း အဖွဲ့ချုပ်ဥက္ကဌ ဒေါ်အောင် ဆန်းစုကြည်နှင့်အတူ သက်စွန့်ဆံဖျား လိုက်ပါ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည့် ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးလည်းဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ပြောဆိုထားသည်။
အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်၏ ပထမဆုံးအစိုးရသက်တမ်း (၂၀၁၆-၂၀၂၁) ခုနှစ်အတွင်း မန္တလေးတိုင်းအစိုးရအဖွဲ့၏ တိုင်းဒေသကြီးဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ချိန်တွင် လည်း အများပြည်သူက အပ်နှင်းထားသည့် အခွင့်အာဏာများကို ဒီမိုကရေစီကျင့်ဝတ်များနှင့်အညီ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးနှင့် မန္တလေးမြို့တော်နေ ပြည်သူတစ်ယောက်ချင်း၏ လူမှုစီးပွားဘဝ ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးအတွက် ပြည်သူ့ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းတာဝန်များကို နေ့မအား ညမနား တစိုက်မတ်မတ် ဖြင့် တာဝန်ကျေပွန်အောင် ထမ်းဆောင်ခဲ့သည့် ပြည်သူ့ကိုယ်စားပြု တိုင်းဒေသကြီးဝန်ကြီးချုပ် ကောင်းတစ်ဦးလည်း ဖြစ်ခဲ့ကြောင်း၊ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ပါတီတွင်း၌သာမက ပြည်သူများအားလုံးအတွက် လေးစားအား ကျအတုယူဖွယ် ဂုဏ်ပုဒ်များစွာနှင့်ပြည့်စုံလှသည့် ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင် ကွယ်လွန်သွားသော် လည်း အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရအနေဖြင့် ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင် မျှော်မှန်းခဲ့သည့်အတိုင်း ပြည်သူ့နွေဦးတော်လှန်ရေးကို အမြန်ဆုံးပြီးမြောက်အောင်မြင်သည်အထိ မမှိတ်မသုန် ဆက်လက် အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု NUG က ကတိ သစ္စာပြုထားသည်။
ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင်၏ တိုင်းပြည်နှင့်လူမျိုးအပေါ်ချစ်ခင်မြတ်နိုးမှု၊ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်နှင့် ပြည်သူများအပေါ်သစ္စာရှိမှု၊ ရိုးသားဖြောင့်မတ်၍ ဒီမိုကရေစီရရှိရေးအတွက် စွန့်လွှတ် အနစ်နာခံမှုတို့သည် ကျွန်ုပ်တို့မြန်မာပြည်သူများအားလုံး ၏ ရင်ထဲတွင် အတုယူစရာ၊ မော်ကွန်းတင် စရာ နိုင်ငံရေးသမားကောင်းတစ်ဦးအဖြစ် ကမ္ဘာတည်သရွေ့တည်ရှိနေမည်ဖြစ်ပြီး အမျိုးသားညီညွတ် ရေးအစိုးရအနေဖြင့် အစဉ်အမြဲ အောက်မေ့သတိရလျက် NUG က လေးစားဦးညွတ်သည်ဟု ကြေညာ ချက်ထုတ်ပြန်သည်။
ဓာတ်ပုံ- ပေးပို့။
အကျဉ်းထောင်အတွင်း ဆေးဝါးစောင့်ရှောက်မှုလုံလောက်စွာမရ၍ ဝန်ကြီးချုပ်ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင် ကျဆုံးခဲ့ရခြင်းဟု မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာနိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများကွန်ရက် ထုတ်ပြန်
ဇေအောင်/People’s Spring
အကျဉ်းထောင်အတွင်း ဆေးဝါးစောင့်ရှောက်မှုလုံလောက်စွာမရရှိ၍ မန္တလေးတိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင် ကျဆုံးခဲ့ရခြင်းဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာနိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများကွန်ရက်(PPNM)က အသိပေးထုတ်ပြန်သည်။
သွေးကင်ဆာဝေဒနာသည် အသက်(၇၃)နှစ် အရွယ် ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင်သည် အကျဉ်းထောင်အတွင်း ကျန်းမာရေးဆိုးရွာလာခဲ့ပြီးနောက် ယနေ့ (အောက်တိုဘာ၇)ရက်) နံနက် ၃ နာရီခန့်တွင် ကျဆုံးခဲ့ရသည်။
စစ်ကောင်စီသည် ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင် ကျန်းမာရေးအခြေအနေဆိုးရွားလာမှ ယမန်နေ့ (အောက်တိုဘာ ၆ရက်)တွင် လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ပြုပေးခဲ့သည်။
စစ်ကောင်စီနှင့် အကျဉ်းဦးစီးဌာနအနေဖြင့် ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင် အကျဉ်းထောင်အတွင်းဆေးဝါးစောင့်ရှောက်မှု လုံလောက်စွာ မရရှိ၍ ကွယ်လွန်ခဲ့သည်ဟူသည့် သတင်းစကားများ မြန်မာပြည်သူများနှင့် ကမ္ဘာပြည်သူများထံ ပျံ့နှံ့သွားမည်ကို ကြိုတင်ကာကွယ်ရန် အတွက် သာ လွတ်ငြိမ်းသက်သာခွင့်ကို မကွယ်လွန်ခင်အချိန်အတွင်း လာရောက်ဖတ်ကြားခြင်းကြောင်း PPNMက ထုတ်ပြန်သည်။
ထောင်အတွင်း ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သည့် စားသောက်နေထိုင်ရေး အပြည့်အဝမရခြင်း၊ သောက်သုံးရေများတွင် ခဲဓာတ်ပါဝင်မှုများပြားခြင်း၊ထောင်တွင်း ဆေးဝါးမလုံလောက်ခြင်းနှင့် အရေးပေါ်ဆေးဝါးကုသရမည့် နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများကို လုံခြုံရေးအကြောင်းပြချက်ဖြင့် ထောင်ပြင်ပဆေးရုံသို့ အချိန်နှင့်တပြေးညီ ပို့ဆောင်ပေးခြင်းမရှိသောကြောင့် ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင်အပါအဝင် နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသား၊အကျဉ်းသူများ မကျဆုံးသင့်ဘဲ ကျဆုံးခဲ့ရခြင်းဖြစ်ကြောင်း PPNMက အသိပေးသည်။
“ကျွန်တော်တို့ရဲဘော်တွေဟာ အကျဥ်းထောင်ထဲမှာ ကျဆုံးသွားကြရပြီ။ နောက်လူတွေထပ်မဖြစ်ဖို့ ကျွန်တော်တို့ကြိုးစားဖို့လိုအပ်တယ်။ အဲဒီအတွက် ICRC အပါအဝင် နိုင်ငံတကာလူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့တွေအနေနဲ့၊ ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့အနေနဲ့ စစ်ကောင်စီနဲ့အကျဥ်းဦးစီးဌာနကို ထိရောက်တဲ့ အရေးယူဆောင်ရွက်မှုတွေ၊ ဖိအားပေးမှုတွေ ပြုလုပ်ပေးပါ။ နိုင်ငံရေးအကျဥ်းသားများ ချွင်းချက်မရှိ လွတ်မြောက်ရေးကို ဒီ့ထက်ပိုပြီးလက်တွေ့ကျတဲ့ ဖော်ဆောင်မှုတွေကို လုပ်ဆောင်ပေးပါလို့ ပြောချင်ပါတယ်။”ဟု ကိုသိုက်ထွန်းဦးက ပြောသည်။
၂၀၂၄ ဇန်နဝါရီမှ အောက်တိုဘာ ၇ရက်အတွင်း ထောင်တွင်းဆေးဝါးစောင့်ရှောက်မှုလုံလောက်စွာမရရှိ၍ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသား ၁၁ဦးနှင့် နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသူ၂ဦး စုစုပေါင်း ၁၃ဦး ကျဆုံးခဲ့ရကြောင်း PPNMက ထုတ်ပြန်ထားသည်။
ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင်၏ နာရေးအား မန္တလေးမြို့၊ ပြည်ကြီးတံခွန်မြို့နယ်၊ ကျွဲဆည်ကန်ရပ်ရှိ ၎င်းဖခင်၏နေအိမ်၌ ပြင်ဆင်ထားပြီး မနက်ဖြန် အောက်တိုဘာ၈ ရက် နံနက်၁၀ နာရီ၌ တောင်အင်းမြောက်အင်းသုဿန်၌ သင်္ဂြိုလ်မည်ဟု သတင်းရရှိသည်။
စစ်ကောင်စီ၏ ဖမ်းဆီးအကျဥ်းချထားမှုကြောင့် ကျဆုံးခဲ့ရသည့် ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင်၏ နာရေးသို့ စစ်ကောင်စီခန့်ထားသည့် မန္တလေးတိုင်းဝန်ကြီးချုပ်မျိုးအောင်နှင့်စစ်အုပ်စုက ယနေ့နံနက်ပိုင်းတွင် လာရောက်ခဲ့သည်။
စစ်ကောင်စီခန့်ဝန်ကြီးချုပ်မျိုးအောင်က ၎င်းသည် ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင်အား စိန်ပီတာကျောင်းသားဟောင်းတစ်ယောက်အနေဖြင့် နောက်ဆုံးဂါဝရပြုနူတ်ဆက်ကန်တော့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ မျက်နှာကြည်လင်စွာဖြင့် ဘဝကူးသွားသည့်အတွက် မြင့်မြတ်သောဘုံဘဝကို ရောက်ရှိသွားပြီဖြစ်ကြောင်း ယုံကြည်ပါသည်ဟု နာရေးဧည့်သည်တော်မှတ်တမ်း၌ ရေးသားသွားသည်။
“တော်တော်သောက်ခွက်ပြောင်တဲ့လူတွေ။”ဟု မန္တလေးမြို့ခံတစ်ဦးက မှတ်ချက်ပြုသည်။
ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင်ကို ၁၉၅၁ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၁၁ ရက်တွင် မန္တလေးတိုင်း၊ အမရပူရမြို့နယ်တွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ မန္တလေးမြို့ စိန့်ပီတာကျောင်း (အမှတ်(၉) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း)တွင် အထက်တန်းအောင်မြင်ခဲ့သည်။၁၉၇၉ ခုနှစ်တွင် မန္တလေးဆေးတက္ကသိုလ်မှ ဆရာဝန်ဘွဲ့ ရရှိခဲ့သည်။ယင်းနောက် စစ်ကိုင်းတိုင်းရှိ ရွာသစ်ကြီးဆေးရုံတွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ခဲ့သလို ၁၉၈၃ ခုနှစ်မှ ၁၉၈၈ ခုနှစ်အထိ မန္တလေးဆေးတက္ကသိုလ်တွင် ဇီဝဓာတုဗေဒသရုပ်ပြအဖြစ် လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။
၁၉၈၈ ခုနှစ်၌ နိုင်ငံရေးလောကထဲသို့ စတင်ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။၊ ၁၉၉၀ ရွေးကောက်ပွဲတွင် အမရပူရမြို့နယ်မှ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ် ကိုယ်စားပြု အမတ်အဖြစ်ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခြင်း ခံရသည်။ သို့သော် စစ်တပ်၏ ဖမ်းဆီးခြင်းခံရပြီး ပြစ်မှုဆိုင်ရာ ဥပဒေပုဒ်မ ၁၂၂ ဖြင့် ထောင်ဒဏ် ၂၅ နှစ် ချမှတ်ခံခဲ့ရသည်။
ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် (၇၅)နှစ်မြောက် နှစ်ပတ်လည်တွင် မဂ္ဂဇင်းထုတ်ဝေခဲ့မှုကြောင့် ၁၉၉၆ ခုနှစ် မတ်လတွင် ၁၉၅၀ အရေးပေါ်အက်ဥပဒေဖြင့် နောက်ထပ် ၇ နှစ် ထပ်မံချမှတ်ခံခဲ့ရသည်။
မြစ်ကြီးနား အကျဉ်းထောင်တွင် စုစုပေါင်း ၁၉ နှစ် ထောင်ဒဏ်ကျခံခဲ့ရပြီး၂၀၀၉ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁ ရက်နေ့တွင် လွတ်မြောက်လာခဲ့သည်။ထို့နောက် ကြားဖြတ် ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၂တွင် ကျောက်ပန်းတောင်မြို့နယ် ကိုယ်စားပြု၍ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခြင်း ခံခဲ့ရသည်။
၂၀၁၅တွင် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး လွှတ်တော် အတွက် အမရပူရမြို့နယ် ကိုယ်စားပြုရွေးကောက်တင်မြှောက်ခြင်း ခံခဲ့ရကာ ထိုမှတဆင့် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးအစိုးရအဖွဲ့ ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာခဲ့သည်။
၂၀၂၁ခုနှစ် အာဏာသိမ်းချိန်တွင် ထပ်မံဖမ်းဆီးခံရပြီး စစ်တပ်ကအမှူပေါင်းများစွာဖြင့် မတရားပုဒ်မတပ်၍ မန္တလေး အိုးဘိုထောင်၌ ထောင်ဒဏ် ၂၉ နှစ်ချခံခဲ့ရသည်။
(ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင်၏ နာရေးအားပြင်ဆင်ထားစဥ်။ ဓာတ်ပုံ-CJ)